[vc_row][vc_column][vc_tta_accordion active_section=”1″ collapsible_all=”true”][vc_tta_section title=”Grodziska” tab_id=”1520779186010-dd6586d7-ac56″][vc_column_text]W naszym regionie występują pozostałości kilku dawnych warowni. Do najstarszych możemy zaliczyć grodziska w Słupcy i Modlicy. Powstały one w początkach epoki żelaza (około 700400 r. p.n.e.), w czasach rozwoju kultury łużyckiej.
Podobnie jak w Biskupinie zamieszkiwała je ludność trudniąca się uprawą roli, chowem zwierząt oraz rękodzielnictwem. Ciekawym obiektem, założonym w pierwszej połowie X wieku na piaszczystej kępie położonej w rejonie ujścia Wrześnicy do Warty, jest grodzisko w Samarzewie. Warownia ta działała krótko i została spalona podczas walk wywołanych ekspansją państwa piastowskiego. Wielkim świadkiem narodzin naszej państwowości jest natomiast grodzisko w Lądzie. Położony w sąsiedztwie ważnych szlaków, obiekt ten rozwinął się we wczesnym średniowieczu jako prężny ośrodek gospodarczy, administracyjny i militarny. Obecność dwóch kościołów (św. Andrzeja i św. Piotra), dziś już nieistniejących, wskazuje, że Ląd odgrywał wówczas cenną rolę w krzewieniu religii chrześcijańskiej. Zmierzch jego świetności nastąpił w XIII wieku, jednak godność kasztelanów lądzkich piastowana była jeszcze w XVIII stuleciu.
Niezwykle tajemniczo prezentuje się pięknie zachowane grodzisko w Graboszewie. Mieszkańcy wsi do dziś wierzą, że ziemne szańce zostały usypane przez wojska napoleońskie. Wydaje się jednak, że ich metryka jest znacznie starsza i sięga zapewne wczesnego średniowiecza. Spośród innych obiektów na uwagę zwraca późnośredniowieczne grodzisko stożkowate w Powidzu. Usytuowane na wzgórzu wznoszącym się u stóp jeziora, jest niemal kompletnie nieznane turystom przybywającym tu nad wodę w poszukiwaniu wypoczynku.
Wspomniane obiekty stanowią zaledwie znikomą część zabytków archeologicznych ziemi słupeckiej i pyzdrskiej. Łącznie z tego terenu pochodzi 1449 stanowisk, datowanych na czasy od epoki kamienia po okres nowożytny. Najcenniejsze znaleziska podziwiać można w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu oraz Muzeum Okręgowym w Koninie Gosławicach, a także w muzeach regionalnych w Słupcy i Pyzdrach.[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”Zabytki cysterskie” tab_id=”1520779186031-3fa31dd1-f0b5″][vc_column_text]Cystersi pojawili się na ziemi słupeckiej w XII wieku. Sprowadzeni przez księcia wielkopolskiego Mieszka III Starego, osiedlili się w Lądzie, nieopodal tutejszego grodu. Założony przez nich klasztor
z czasem zyskał duże znaczenie i przez kilkaset lat odgrywał ważną rolę w życiu religijnym, kulturalnym i gospodarczym lokalnej społeczności.
Opactwo lądzkie zaliczane było również do liczących się ośrodków cysterskich w Polsce. Przetrwało do 1819 roku, kiedy to pod naciskiem władz zaboru rosyjskiego zostało skasowane przez arcybiskupa warszawskiego Franciszka Skarbka Malczewskiego. Zakonnicy przebywali tam jeszcze do 1848 roku.
Dzięki licznym nadaniom, klasztor w Lądzie dysponował znacznymi dobrami ziemskimi. Cystersi założyli w nich liczne wsie, lokowali również własne miasta (Lądek, Zagórów), budowali młyny, eksploatowali źródła solankowe w okolicach Pyzdr, zagospodarowali też liczne bagna
i nieużytki. Ślady ich działalności widoczne są do dziś. Najtrwalszym i najwspanialszym jest klasztor i kościół pw. Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Lądzie.
Kościół, w obecnej postaci, pochodzi z XVIII wieku. Jego budowę, w miejscu starszej świątyni romańskiej, zainicjował opat Jan Zapolski w 1651 roku, ukończył zaś Mikołaj Antoni Łukomski w 1743 roku. Autorami tego fantastycznego dzieła byli architekci Tomasz Poncino, Jan Koński, Jan Bellotto, Jerzy Catenazzi i Pompeo Ferrari. O wystrój wnętrz zadbali malarze F. L. Raedtke, Jerzy Wilhelm Neunherz i Adam Swach, franciszkanin z pobliskich Pyzdr, a także rzeźbiarze i snycerze – Bartłomiej Adrian, Ernst Broger, Jan Erntygeler. Z kolei twórcą wspaniałych organów był cysters Józef Koegler.
Kościół dzieli się na dwie części
– wschodnią (starszą), zbudowaną na planie krzyża greckiego, zwieńczonego na przecięciu prezbiterium i transeptu tzw. kopułą małą, oraz zachodnią (młodszą), przykrytą kopułą wielką. Do prezbiterium przylegają od wschodu dwie wieże z ażurowymi hełmami oraz zakrystia. We wnętrzu świątyni na uwagę zwraca barokowy ołtarz główny z wmontowanym obrazem Antoniego Michalaka z 1967 roku, przedstawiającym Maryję Wspomożycielkę, patronkę salezjanów, obecnych gospodarzy świątyni i klasztoru. Ołtarz zdobi ponadto XVIIIwieczne malowidło przedstawiające Trójcę Świętą oraz figurki świętych – Mikołaja, Wojciecha, Stanisława, Jana Chrzciciela i Bernarda z Clairvaux. Po obu stronach prezbiterium ustawione są bogato rzeźbione stalle, nad którymi wiszą obrazy Adama Swacha przybliżające sceny z życia i historii cystersów. W północnej części transeptu uwagę przykuwa ołtarz św. Urszuli, zawierający jej relikwie oraz relikwie jej towarzyszek. Na przeciwległym końcu znajdujemy natomiast ołtarz św. Krzyża, dzieło Pompeo Ferrariego. Sklepienia transeptu oraz małą kopułę zdobią malowidła Adama Swacha i F. L. Raedtkego, przedstawiające wnętrze nieba oraz sceny z życia św. Urszuli oraz Bernarda z Clairvaux. Niewątpliwie imponującym dziełem jest 38metrowa kopuła wielka rozpięta nad nawą główną i zdobiona malowidłami autorstwa Jerzego Wilhelma Neuherza, ukazującymi Kościół jako Dom Mądrości. Twórcą kopuły, jak też całej nawy, jest Pompeo Ferrari. Był on również projektantem dwóch ołtarzy bocznych, poświęconych św. Bernardowi oraz św. Janowi Bosko. Z innych na uwagę zwraca ambona z 1735 roku, ozdobiona m. in. figurami czterech ewangelistów
(na koszu) oraz czterech Ojców Kościoła (na baldachimie). Nad nimi góruje postać św. Bernarda z Clairvaux. Ciekawe są również cztery konfesjonały z wyobrażeniami wielkich pokutników – króla Dawida, św. Piotra, św. Marii Magdaleny oraz św. Zygmunta, króla Burgundów.
Klasztor przylega do południowej części kościoła. Pierwotnie wejście prowadziło od strony wschodniej, przez sień, której gotycki charakter jest nadal widoczny. Ściany sieni zdobią freski Adama Swacha, przedstawiające sceny z początków istnienia zgromadzenia lądzkiego. Z sieni przechodzimy do gotyckich krużganków, otaczających wirydarz. Ściany krużganków zdobią również obrazy Adama Swacha, ukazujące dzieje zakonu. Szczególnie godnym uwagi jest oratorium św. Jakuba Apostoła z drugiej połowy XIV wieku, zdobione pięknymi freskami. Wśród zawartych tam przedstawień niewątpliwie absorbuje – pokrywająca sklepienie – sugestywna wizja końca świata i Sądu Ostatecznego oraz scena fundacyjna kaplicy.
Z innych pomieszczeń wymienić warto jeszcze kapitularz oraz salę opacką, znajdującą się na piętrze. Tam właśnie obejrzeć można dość swobodne wyobrażenia opatów lądzkich oraz fundatora klasztoru księcia Mieszka III Starego.
Po usunięciu cystersów, klasztor, dzięki zabiegom hr. Wacława Gutakowskiego przejęli w 1855 roku kapucyni. Przebywali tu jednak stosunkowo krótko, gdyż za poparcie, jakie udzielili uczestnikom powstania styczniowego, zostali przez Rosjan ujęci i zesłani na Sybir, a jeden z ich współbraci, ojciec Maksymilian Tarejwo, został skazany na śmierć i stracony.
Od 1921 roku obiektem administrują księża salezjanie, którzy w tych zacnych murach urządzili Wyższe Seminarium Duchowne (. Tragicznym epizodem w dziejach tego obiektu było urządzenie w nim więzienia dla polskich duchownych w latach okupacji hitlerowskiej. Tutaj właśnie, do 1941 roku, przebywał bł. bp Michał Kozal.
Podążając śladami cystersów warto odwiedzić ich dawne miasteczka – Lądek i Zagórów. Lądek jest już wymieniany w źródłach z XII i XIII wieku. Przed lokacją, która ostatecznie dokonała się w 1269 roku, znany był jako Targ św. Mikołaja. Do dziś wznosi się kościół pod tym wezwaniem. Obecnie stanowi późnobarokową bryłę, wzniesioną w drugiej połowie XVIII wieku, w miejsce drewnianej świątyni, która spłonęła w 1750 roku.
Zagórów uzyskał prawa miejskie w 1407 roku, jednak pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi już z 1240 roku. Wyróżnia się tutaj późnobarokowy kościół pw. św. Piotra i Pawła z zachowanymi fragmentami murów gotyckich w prezbiterium oraz elementami wyposażenia wnętrza z XVII i XVIII wieku. Stojąca obok plebania powstała w 1818 roku. Warto też wymienić kamienną figurkę
św. Nepomucena z 1740 roku. Późniejszą metryką odznacza się natomiast dawny kościół ewangelicki, wzniesiony w 1884 roku w stylu neoromańskim. Na Dużym Rynku można obejrzeć dwa pomniki ku czci poległych Polaków. Warto wspomnieć, że w latach okupacji hitlerowskiej w Zagórowie funkcjonowało getto dla ludności żydowskiej.
Wirtualny spacer do opactwie w Lądzie[/vc_column_text][/vc_tta_section][/vc_tta_accordion][/vc_column][/vc_row]